ibrani alfabesi ne demek?

İbrani alfabesi (), Sami dilleri grubuna bağlı ve İsrail'in resmî dili olan İbranicenin ve Aşkenaz Yahudilerinin konuştuğu bir Cermen dili olan Yidiş (Yahudi Almancası) ile Sefarad Yahudilerinin dili olan Ladino (Yahudi İspanyolcası) gibi diğer Yahudi dillerinin yazımında kullanılan Arami alfabesi kökenli bir yazı sistemi.

Birçok Sami dilinde olduğu gibi İbrani alfabesi de sağdan sola doğru yazılan 22 temel sessiz harften oluşmaktadır. Harfler bitiştirilmez ve ayrı yazılır. Beş harfin sonda yazılışı farklıdır ve bunlara sofit denir. Sesli harfler (נִקּוּד, nikkud; çoğulu: nikkudot), ana harflerin altına konulan işaretler ile gösterilir. Ancak bu noktalamalar çoğu zaman kullanılmaz. Bunlar; ancak dini metinler, sözlükler ve yabancı kelimelerin doğru okunuşunu göstermek için kullanılır.

Her İbranice harfin sayısal bir değeri bulunmaktadır. Örneğin, alefin sayısal değeri 1 ve yodun sayısal değeri 10'dur; 11 sayısı ise bu iki harfin kullanımıyla gerçekleşir (יא).

Tarihçe

Tarihi açıdan paleo-İbrani alfabesi olarak da isimlendirilen Fenike alfabesi Yahudi metinlerinde kullanılmış ana yazıyı oluşturmuştur, ancak bu yazının kullanımı MÖ 6. yüzyıl civarında Babil Sürgünü döneminde kalkmış ve Asur kökenli Arami alfabesi kullanılmaya başlanmıştır.1 Modern İbrani alfabesi Arami alfabesinden türemiş olmakla birlikte, Sâmirî alfabesi hala eski alfabeden evrilmiş bir yazı sistemi kullanmaktadır.2 Tarih boyunca az çok şekil değişiklikleri geçirmiş olan İbrani alfabesinin Antik Dönem İbrani Alfabesi, Kare Yazı, El Yazısı, Raşi ve Solitreo gibi biçimleri de bulunmaktadır.

Harfler ve okunuşları

SimgeHarf adıSes değeriSayısal (Matematiksel) değeri
אalef- (1)1
בbet, veb, v2
גgimelg3
דdaletd4
הheh (2)5
וvavv6
זzayinz7
חhetkh (ya da h) (3)8
טtett9
יyudy (4)10
ך* ve כkaf, hafk, kh, h20
לlamedl30
מ ve ם*memm40
ן* ve נnunn50
סsamehs60
עayin- (5)70
פ ve ף*pe ve fep, f80
צ ve ץ*tsadikts (ya da tz/z)90
קkufk ya da q100
רreşr200
שşin, sinş, s300
תtavt400

Tarihi İbrani alfabesi varyantları

Harf isimleri (Kodsuz)Varyantlar
Çağdaş İbraniceEski Ahit İbranicesi
<small>Serif</small><small>Sans- serif</small>
Alefא
Betב
Gimelג
Daletד
Heה
Vavו
Zayinז
Hetח
Tetט
Yodי
Kafכ
Final Kafך
Lamedל
Memמ
Sonda Memם
Nunנ
Sonda Nunן
Samekhס
Ayinע
Peפ
Sonda Peף
Tsadiצ
Sonda Tsadiץ
Qofק
Reşר
Şinש
Tavת
  • Bazı harflerin yanında bulunan yıldız işareti o harfin sadece kelime sonunda kullanıldığına işarettir.
  • C sesi gimal harfinin üzerine ayraç koyularak elde edilir.
  • Ç sesi tsadi harfinin üzerine ayraç koyularak elde edilir.
  • J sesi zayin harfinin üzerine ayraç koyularak elde edilir.
  • İbranicede W sesi bulunmazken W sesi olan yabancı kelimeler için çift vav kullanılır.

Kaynakça

Orijinal kaynak: ibrani alfabesi. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. The Mishnah, ed. Herbert Danby, Oxford University Press: Oxford 1933, s.v. Megillah 1:8, p. 202 (note 20); Yadayim 4:5-6, p. 784 (note 6) ()

Kategoriler